In gesprek met een voormalig zwerver die nu carrière maakt

Jij bent een jonge man die keihard werkt om zijn droom waar te maken. Een aantal jaren geleden zag jouw leven er echter heel anders uit.

Dat klopt, ik heb vanaf augustus 2011 tot maart 2012 gezworven. Ik vond dat ik mijn leven had verknald. Eigenlijk op allerlei gebieden. Toen kon het mij niet schelen hoe het met mij zou aflopen. Zelfs dood gaan had ik niet erg gevonden. Daar dacht ik ook over na. Hoe zou mijn overlijdensadvertentie eruit zien, als het zo ver is. Wat laat ik achter en om welke redenen? Het zwerversbestaan heeft volgens mij twee elementen als basis. Enerzijds is het zorgeloos want dat wat je niet meer hebt kan je niet meer verliezen. Aan de andere kant is er de enorme afstand die je hebt tot ‘de rest van de wereld’. Dat was mijn voornaamste zorg. De situatie was raar, eng, ziekelijk en zwaar. Ik overnachtte doorgaans in een treinhokje van een klein station. In de vroege ochtend waren daar op het station nog weinig mensen. Ik vond het vreselijk daar gezien te worden omdat ik mij schaamde. Al vroeg vertrok ik via een bepaalde route naar het ziekenhuis waar ik mij kon douchen en koffie kon drinken. Regelmatig nam ik suikerzakjes mee als onderdeel van mijn voeding. Daarna vertrok ik naar de universiteit waar ik me ‘thuis’ voelde. Ik bleef daar vaak tot sluitingstijd en wandelde dan terug naar mijn slaapplaats. Het weekend vergde wat meer creativiteit. Alles draaide om onopvallendheid.

Waar leefde je van en was je verslaafd?

Iemand vertelde me over een steunpunt van de kerk; de diaconie. Zij gaven mij wat geld. Gelukkig was ik nergens verslaafd aan. Dat ik voor geen enkele verslaving de middelen had speelde niet mee. Als ik er vatbaar voor was geweest, was de kans een stuk kleiner om vooruit te komen. Het viel me op dat ik een van de weinigen was die niet verslaafd was. Onderdak was geen punt, het slapen wel. Soms sliep ik in een nabij gelegen parkeergarage. Daar was het niet altijd goed toeven, maar wel de beste optie. Kwam er een beveiliger of agent langs dan verhuisde ik gewoonweg voor een paar dagen.

Hoe ging het met je gezondheid?

Richting winter raakte de rechterhelft van mijn lichaam verlamd en had ik er geen gevoel meer in. Praten kon ik nog amper. Mijn rechter mondhoek hing naar beneden en lopen lukte bijna niet meer. Mijn zintuigen werkten ook niet meer goed. Dat heeft even geduurd, hoe lang weet ik niet meer. Op dat moment kon het me niet veel schelen. Achteraf leken de symptomen sterk op een TIA. Dat zou kunnen. Zeker weten vind ik niet relevant meer. Ik had ook hartklachten maar daar maakte ik me geen zorgen over. Ik ben toen niet naar een dokter geweest. In psychisch opzicht herinner ik mij wat momenten dat ik lang naar het treinspoor keek, hallucineerde en bizarre nachtmerries had.

Hoe heb je kunnen ontsnappen uit het zwerversleven?

Om vooruit te komen heb je redenen nodig die normaal zijn ingebakken. Die redenen kon ik pas zien toen ik in bepaalde zaken voorzien werd zoals een bed en een maaltijd bij de nachtopvang. In eerste instantie is overleven de gedachte, daarna kwam de toekomst pas. In stappen: eerst weer kunnen praten, daarna zorgen dat ik er toonbaar uit zag, sociale contacten oppakken, solliciteren, aangenomen worden en heel hard werken zodat de middelvinger naar dat leventje steeds krachtiger werd. Ik was vijfentwintig. Ik kwam wel eens iemand tegen die een jaar of twintig ouder was en niet veel verschilde qua maatschappelijke situatie. Dat zet je aan het denken. Er is geen tastbaar leven hiervoor of hierna. Dit is het nu. Doe wat met de tijd die je hebt, om even een cliché eruit te gooien.

Wie weten er van jouw zwerversbestaan?

Mijn naaste collega’s waar ik tevens heel goed bevriend mee ben weten alles. Verder niemand. Op social media was ik actief als columnist, als blogger en af en toe tikte ik verhaaltjes voor anderen. Die identiteit die ik toen achterliet, werd geaccepteerd door anderen die me nu nog volgen op twitter. Dat valt niet te wissen. Ik zal er nu geen gesprek meer mee openen. Je baseert wat je vertelt hoofdzakelijk op wat iemand kan snappen. Voor het leeuwendeel van mijn vrienden/kennissenkring zal het een vraagteken zijn als ik het vertel en dat laat ik voorlopig zo.

Hoe heb je het zwerversleven ervaren?

Ik ben blij dat ik nog leef, dat ten eerste. Niet tijdens de meest donkere situaties leer je jezelf kennen, maar pas vlak erna. Ik weet heel veel van mezelf. Het helpt om te relativeren. Wat normaal is voor een ander, was abnormaal voor mij dus dat heeft meer waarde gekregen.

Wat heeft het gedaan met jouw kijk op de medemens?

Die vraag heb ik mezelf ook wel eens gesteld toen ik dacht dat we een verwend landje zijn. Dat tijd verkeerd besteed wordt, de media verkeerd gestuurd wordt en maatschappelijke normen op een andere manier bekeken kunnen worden. Maar dat is een mening die gevormd is door mijn leven van toen. Kijk ik er nu anders tegenaan? Gedeeltelijk. Ik kan van alles roepen hierover. Het gevaar zit hem in de interpretatie van de ander. Wijsheid of kennis heb ik niet. Wil je het maximale uit jezelf halen? Ga dan nadenken. Dat zie ik te weinig. Nogal zonde.