Michael van Balken is een uitgesproken weigeruroloog

Geplaatst door Mary op 13 juli 2016 | 0 reacties

Mijn naam is Michael van Balken, ik ben als uroloog werkzaam in het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem. Een uroloog is een soort chirurg, maar dan een die zich alleen bezig houdt met nieren, blaas, prostaat en het mannelijk geslachtsorgaan.

Het is wonderlijk wat daar allemaal mis mee kan gaan: van het ontstaan van kanker, of stenen bijvoorbeeld, tot zaken die niet goed functioneren zodat plassen of ophouden niet goed meer gaat, of het vrijen.

Wat zo mooi is aan mijn vak is dat het hele uitzoekwerk van wat er aan de hand is door mij mag gebeuren, maar het oplossen ervan, inclusief het opereren, ook! Van begin tot eind mag ik dus de patiënt begeleiden en dat geeft enorm veel voldoening. Binnen de urologie doe ik vooral de functiestoornissen van de blaas. Het niet meer kunnen plassen of het juist te makkelijk verliezen van urine dus. Zaken die met kwaliteit van leven te maken hebben. Het is mooi juist daaraan een positieve bijdrage te kunnen leveren.

Het praten over deze problemen valt overigens lang niet altijd mee. Urineverlies, het niet meer goed kunnen vrijen; het zijn onderwerpen waarover patiënten het lastig vinden open te zijn. Nog steeds heerst er een aardig taboe op, waardoor het extra belangrijk is een vertrouwensband met patiënten op te bouwen.

Een open sfeer te creëren. Rust uitstralen zodat patiënten even de tijd kunnen nemen om het onderwerp aan te snijden. Maar dan nog is het vaak zo dat er eerst hele andere dingen worden genoemd en het echte probleem pas aan het eind, soms met de hand al aan de deurknop, ter sprake worden gebracht.

‘Compassion for Care’ is voor urologen dan ook een bijna noodzakelijke ‘eigenschap’. Het gaat over wat vaak als de softe kant van de geneeskunde wordt genoemd. De band die je opbouwt zoals ik hierboven beschreef. Even wat extra warmte en extra aandacht. Los van het feit dat ik zonder waarschijnlijk veel informatie die nodig is om de ‘harde kant’ te laten slagen niet krijg: het is wat patiënten het belangrijkst vinden, het meest bij blijft. En de dokter trouwens vaak ook.

In een tijd van regels, werkdruk, en overvloedige administratie is het ruimte geven aan die ‘Compassion for Care’ wel wat lastiger geworden. Veel tijd die je aan de patiënt wil besteden tijdens het spreekuur, gaat op aan computergedoe. Daarnaast zitten de dagen propvol allerhande overleggen waardoor naar huis gaan, in plaats van nog even langs de afdeling, soms erg verleidelijk is. Maar even een warm gebaar en je kop om de hoek steken kost uiteindelijk minder tijd dan je denkt, en zo wil je het graag want het betaalt zich ruim terug.

Nu maak ik mijn tijd zelf ook wel wat voller dan misschien óók zou kunnen. Want ik ben tevens opleider van nieuwe urologen, heb aan boeken meegeschreven, geef lezingen, schrijf blogs, ben behoorlijk actief op social media en ik ben door vakgenoten verkozen tot TOP uroloog van 2013. Toch is er wel tijd voor een privéleven hoor.

Alhoewel werk en privé wel door elkaar lopen, vooral als het om het gebruik van social media gaat. Ik vind veel daarvan al gauw hobby, maar daar zijn bij mij thuis de meningen wat over verdeeld. Groot geluk haal ik uit mijn zoons, en de grootste rust uit het water. Naast hardlopen – wat ik nog steeds corvee vind – roei ik nu als sport. Heerlijk buiten, op het water. Überhaupt krijg je mij niet gelukkiger dan in een bootje.

Of ik me onderscheid van collega-urologen durf ik niet te zeggen. Alhoewel ik denk dat ik wel vrij uitgesproken ben over maatschappelijke thema’s. Zo ben ik zelfverklaard weigeruroloog. Een besnijdenis van een jongetje waarvoor geen medische noodzaak is voer ik niet uit, en sterker nog, ik vind dat die überhaupt in Nederland niet zou moeten kunnen gebeuren. De geclaimde voordelen zijn namelijk zwak, de nadelen duidelijk en als er al een voorhuid af moet laat zo’n jongen dat dan zelf beslissen op een moment dat hij er ook zelf echt over kán beslissen.

Daarnaast ben ik vol passie de wereld van de laaggeletterdheid ‘binnengevallen’. Het is onvoorstelbaar hoeveel mensen in Nederland, ook gewoon Klaas, Piet of Thea, de taal niet voldoende machtig zijn. En dat in een tijd waarin loketten sluiten en steeds meer wordt overgelaten aan formulieren, websites en andere talige communicatievormen.

Ook de dokter laat steeds meer van de informatievoorziening aan bijvoorbeeld foldermateriaal over. Lekker dan als minstens 1 op de 10 Nederlandse volwassenen amper eruit kan halen wat wij wel heel belangrijk vinden. Afspraken niet begrijpen, op de verkeerde locatie staan, niet nuchter zijn voor een ingreep, medicijnen niet juist gebruiken en of gewoon ook echt een slechtere gezondheid hebben. Iets aan die informatievoorziening doen scheelt niet alleen bakken vol geld, maar verbetert tevens zorg en uitkomsten van behandeling wezenlijk.

Het is daarom dat ik met Florine Schlatmann en Jana Vis het Aap-Noot-Nier-project startte om er echt iets toe te doen; beeldfolders maken in samenspraak met Rondje Taal en Stichting Lezen & Schrijven. En binnenkort ook gesproken animaties. De aandacht die het project krijgt, ook uit Den Haag, en het feit dat mijn beroepsvereniging Aap-Noot-Nier omarmd heeft, geeft mijn zo’n enorme boost! Het biedt een belangrijk positief tegenwicht tegenover ook wel veel zuur in de zorg.

Want stel ik hàd het voor het zeggen, dan ging dat hele kletskoekverhaal van marktwerking in de zorg meteen weer op de schop. Het spijt me vreselijk, maar er is iemand die heeft ergens last van. En die heeft iemand nodig die dat met hem kan oplossen. Punt. En dat dat geld kost, en er verzekeraars zijn waarbij je je voor onvoorziene kosten kunt verzekeren, is mooi. En dat er bepaalde grenzen gesteld moeten worden, waar diezelfde patiënt via de door hem gekozen volksvertegenwoordigers over meebeslist, is ook prima. Maar meer moet het ook niet worden.

De enige concurrentie die er moet zijn, is die tussen kennis en kunde, bejegening en de genoemde compassie. Waar het nu toe geleid heeft, met zorgverzekeraars die een rol hebben gekregen die ze niet toekomt, met een registratiecultuur van jewelste en een haat-en-nijd-verhouding tussen de verschillende partijen: het komt onze prachtige zorg niet ten goede. Het ramt het vuur uit de zorgverleners en maakt de patiënt van hoofdpersoon slechts een figurant. Gelukkig is het nog, nog, niet zo ver.

Gastblog van Michael van Balken, @MRvanBalken. In dit korte filmpje legt hij uit wat hij onder andere doet.

Foto komt uit de collectie van @GJK1979.