In spagaat over een testament
Na ruim twee jaar dralen en rekken ligt het document nu voor me: een conceptversie van het testament waarin ik mijn dochter onterf. Daardoor heeft ze alleen nog recht op haar zogenaamde ‘legitieme portie’.
Mijn 17-jarige dochter wil al ruim vijf jaar geen contact met me. Tot 2013 zag ik haar regelmatig, zoals de 50-50 convenant bepaalde die ik met haar moeder had afgesloten, nadat we in 2005 waren gescheiden.
In een hoogoplopend conflict met mijn ex, koos mijn dochter voor haar moeder. De moeder heeft sindsdien nimmer haar best gedaan het contact tussen onze dochter en mij te herstellen. Integendeel. Iedere mogelijkheid greep zij aan om mij neer te zetten als een lamlul, klootzak of anderszins negatieve persoon. Dat zij daarmee ook haar dochter in feite voor 50% kleineerde, is nooit tot haar doorgedrongen.
‘Kindermishandeling in de vorm van ouderverstoting’, constateerde Veilig Thuis vorig jaar nog, om vervolgens niets met die constatering te doen.
In mijn nieuwe relatie, die nu zeven jaar gaande is, ontstond behoefte een testament te regelen. Mijn vrouw en ik wilden zoveel mogelijk ‘gedoe’ voorkomen, voor het geval één van ons (of wij allebei) zouden komen te overlijden. Voor mijn zoon (met wie ik nog wel contact heb) en ook voor de twee kinderen van mijn vrouw (die ik nu zo’n vijf jaar mede-opvoed). Dat ‘gedoe’ zou zeker kunnen ontstaan, als ik niet die stap van onterving zou zetten.
Mijn dochter heeft niet alleen het contact met mij verbroken, maar ook met alle mensen die haar aan mij doen denken. Haar oma en opa, haar ooms en tantes, en ‘uiteraard’ ook haar stiefmoeder, stiefbroer en stiefzus. Als mijn vrouw en ik komen te overlijden, zou mijn dochter normaal gesproken een kwart van ons bezit krijgen.
Bovendien zou ze kunnen meebeslissen over wat er bij voorbeeld met ons huis gedaan zou moeten worden. Dat eerste (een kwart van het bezit krijgen) zou misschien alleen voor wat kwaad bloed bij de andere drie kinderen zorgen, het is met name dat tweede (mogen meebeslissen over de bezittingen) dat voor ‘gedoe’ zou kunnen zorgen. Hoe leuk is het voor de drie kinderen die wél een rol van betekenis in het leven van mijn vrouw en mij spelen als dat vierde kind zich opeens aan de notaristafel meldt? Niet dus.
Deze rationele kant van het verhaal kan ik inmiddels uitstekend verdedigen. Mijn dochter is nu 17 jaar. Ze is op een leeftijd gekomen waarop ze ook los van haar moeder contact met me had kunnen opnemen. Ze is op een leeftijd waarop ze had kunnen ingaan op alle handreikingen die ik haar de afgelopen jaren heb gedaan – via kaartjes of kleine cadeautjes – om het contact weer op te bouwen. Daar heeft ze niet voor gekozen. Enkele malen heeft ze wel expliciet duidelijk gemaakt dat ze prima denkt te kunnen leven zonder vader. In rationeel opzicht sluit de keuze haar te onterven dus naadloos aan bij haar afwijzende houding.
Gevoelsmatig is het een ander verhaal. Het komt erop neer dat het niet eenvoudig is een dochter los te laten, zelfs als ze jou zo nadrukkelijk afwijst. Ergens knaagt dat stemmetje dat zegt dat het nooit haar ‘eigen vrije keuze’ is geweest om het contact te verbreken. En dat ze onmachtig is om, in feite tegen haar moeder in, een eigen mening te hebben.
Onlangs las ik een artikel in Volkskrant Magazine over ouders die moesten leven met ‘een vermist kind’. Na vijf jaar kunnen ouders een verklaring van vermoedelijk overlijden aanvragen. Enorm praktisch, qua verzekering, uitkering, hypotheek en aanverwante zakelijke kwesties. “Het is voor mensen zo’n grote stap”, zei een deskundige, die onderzoek naar deze groep ouders had gedaan. “Ik heb ze horen zeggen: Als ik dat doe, dan is het alsof ik diegene opgeef. Of: Dan doen we net alsof ons kind dood is.”
Die zinnen raakten de spagaat waarin ik me ook voel zitten. Enerzijds kan ik mijn keuze, zoals geschreven, heel goed verdedigen. Maar anderzijds lijkt het of ik straks, met het zetten van de handtekening onder de definitieve versie van het testament, mijn dochter op afstand zet. Dat voelt tegennatuurlijk. Net zo tegennatuurlijk als ouderverstoting is.
Ferry
Foto komt uit de collectie van André Brockbernd.
Mijn bio op twitter is aardig volledig:
Kritisch, Nieuwsgierig, Moeder, Behulpzaam, Humor, Gehuwd, Regelaar, Spontaan, Flapuit, Creatieve geest, Ideeënbrein, Blogger, #twittertaalgids en oh ja ook nog: a-technisch ben ik.
18 Reacties
Plaats een reactie
Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.
27 februari 2019
Zonder een oordeel te willen uiten, wil ik graag vertellen over mij in de hoop dat je wat inzicht kunt krijgen in t hoofd van een (mishandelde?) 17jarige. Ik was op die leeftijd toen ik totaal verward door wat ik door het handelen de volwassenen in mijn stamgezin besloot de ziekmakende omgeving te verlaten. In de decennia die volgden heb ik de wonden likkend die door de gevolgen van die verwarring nog steeds bloedden en etterden ook het contact met vrijwel iedereen gelaten voor wat het was. Soms lieten die anderen mij hetzelfde horen als wat jij beschrijft: de afwijzing en het onrecht die ik hen zou aandoen. De veroordeling die in die afwijzing zou zitten. En ook onterving viel mij ten deel.
Ik heb me schuldig gevoeld; de schuld vrat me op.
En toch voelde wat ik deed het best. En toen op n dag realiseerde ik me: ik heb gekozen om dit leven dat zo rot begon en waarvan de basis zo verwarrend was, zo goed mogelijk te leven. Met totale eigen verantwoordelijkheid. Ik heb nooit mijn ouders verwijten gemaakt behalve in 1 ding: dat ze in het zelfbeklag bleven zitten toen ik die keuze durfde te maken. En neem van mij aan: ik weet hoe het is om mee te maken als kinderen geen contact meer met je willen. Mijn ervaring als kind heeft gemaakt dat ik ze met respect kan blijven gedenken. Met pijn ook. En ik weet een ding zeker: ik zal geen wraak nemen: op geen enkele manier.
3 maart 2019
Dank voor je reactie Mirjam. Ik ben me er zeker van bewust dat mijn stap hard kan overkomen op mijn dochter. Ik vind het absoluut enorm sneu dat ze in deze positie zit, en dat ik op deze wijze nog eens extra schade aanricht. Ik heb echter het idee dat als ik dit niet doe, ik drie andere kinderen opzadel met (in theorie althans) een hoop sores waar ze even goed nog lang schade van kunnen ondervinden (materieel en emotioneel). Die drie kinderen kom ik al jarenlang bijna dagelijks onder ogen. Ik wil hen dat niet aandoen. Overigens: mijn beslissing heeft niets met wraak richting mijn dochter te maken. Het gaat veel meer om de bescherming van die andere drie.
15 juni 2019
Wat is dit voor gedrag; als vader een dochter onterven van 17. Die meid zit nog volop in het volwassen moeten worden. En dat ook nog in een erg moeilijke situatie. En nu zet jij haar ook nog enorm onder druk om een keuze te maken, anders volgt de straf; onterving.
Als ik jouw dochter was en dit te horen kreeg, zou ik direct definitief al het nog mogelijke contact met jouw verbreken. Uit dit manipulatieve gedrag van jouw blijkt geen enkele compassie, liefde en begrip jouw dochter.
Ik kan mij voorstellen, dat zij dit al veel eerder doorzien heeft en daarom geen contact meer met jou wil.
En dit dan brengen onder het mom van een ‘theoretische mogelijkheid’. Belachelijk.
Als ik jouw dochter was zou ik mij niet laten chanteren en ronduit bedanken voor je erfenis.
27 februari 2019
Wat lijkt me dit een moeilijke beslissing! Ik ken verschillende volwassen mensen die als kind hun andere ouder niet kende (vaak hun vader), omdat de ene ouder hen de band niet gunde. Later, als ze zelf volwassen zijn, gaan ze op zoek. Soms lukt het ze om de band met de verstoten ouder weer op te pakken en weer iets van een ouder-kind band op te bouwen, maar vaak is er al zoveel overheen gegaan, dat ze er niet meer een echte band kunnen opbouwen. En soms komt er iets van vriendschap in de plaats.
Ik snap heel goed dat je er nu zo overdenkt, maar 17 is ook nog steeds heel jong. Ja, ze zou nu “oud en wijs” genoeg moeten zijn, maar hoeveel stomme dingen deden wij op die leeftijd? Aan de andere kant, ik snap ook heel goed dat je niet wilt dat ze ineens gaat meebeslissen over dingen die haar niks aan gaan. Nee, ze was geen onderdeel van jouw leven, de laatste jaren, dus de loyaliteit die je naar jouw ander (bonus-)kinderen voelt, begrijp ik ook weer. Daarom, een moeilijke beslissing.
Het enige fijne aan een testament is dat het altijd herroepen kan worden, het is pas definitief als de opsteller overleden is. Dus mocht over 10 jaar wel die band er zijn, dan kan je hem altijd weer herzien en haar toch een (stukje) erfenis geven. En dus het enige wat ik je in deze moeilijke beslissing mee wil geven, is: luister naar je hart, want dat klopt!
3 maart 2019
Dank voor je reactie Sandra. Het herroepbare van het testament is inderdaad prettig. Zodra er toch weer een stabiel contact is, kan het tegennatuurlijke karakter van het testament weer rechtgezet worden. Ik kijk daar naar uit!
27 februari 2019
Beste Ferry, dit zijn inderdaad hele heftige dingen om te regelen. Ik maak het mee als de niet-bestaande ‘stiefmoeder’ en weet hoe zwaar dit soort keuzes zijn.
Ik hoop van harte dat je goed geinformeerd bent over de aanvullende mogelijkheden, die je naast een onterving ook kan opnemen in een testament. Overigens is het zonder testament zo dat jouw dochter recht heeft op 1/3 deel van jouw nalatenschap op basis van de aanwezigheid van jouw vrouw en jouw 2 kinderenen (jouw nalatenschap bestaat uit het vermogen dat aan jou toebehoort na jouw overlijden). En onterven kan ook gecombineerd worden met een legaat van een bepaalde omvang waarmee de uitsluiting van de zeggenschap wordt geregeld maar niet per definitie de omvang van de nalatenschap wordt ingeperkt tot slechts een leigitieme portie.
En 17 is jong, heel jong. De meeste kinderen hebben (helaas) veel langer nodig om los te komen, zelf na te denken en het contact weer te willen onderzoeken en/of ervaren.
Ik wens je sterkte, kracht en wijsheid toe. En ook veel doorzettingsvermogen, want het zetten van jouw handtekening die ervoor zorgt dat dit concept testament werkelijkheid wordt zal geen makkelijk moment zijn. Lieve groete
3 maart 2019
Dank voor je reactie Maria. Ik hoop dat er een situatie komt waarin er weer sprake zal zijn van (relatief) ‘gewoon’ contact en dat ik de onterving kan schrappen.
27 februari 2019
Ik vind her jammer dat het op die manier moet; Een kind onterven. Het kind krijgt wel de legieime portie.
In mijn geval is het zo dat 3 van mijn 4 kinderen, onder druk, leugens en bedrog van mijn ex, hebben kinderen al 13 jaar geen contact meer hebben met mij. Ik zie hen en alle 7 mijn kleinkinderen al die jaren af en toe op afstand als ze toevallig in een winkel zijn. Ze kijken dan door mij heen.
Toch kan ik geen testament opstellen waarin zin onterfd worden. Ik kan het niet.
Ik heb gekozen voor mijn kinderen in vor en tegenspoed en wil hen aantonen dat ik nog altijd heel veel van het hou.
De kinderen zullen dan, als ik er niet meer ben, zich realiseren dat ik nog altijd de moeder ben die ik was en dat ze zich vergist hebben om naar hun vader, de overspelige man, te luisteren.
Wellicht valt dan het dubbeltje. Het is voor hen dan erg als ze dan moeten toegeven dat ze zich vergist hebben en mij ten onrecht verkeerd beoordeeld.
Ik hou ontzettend veel van hen en kan de stap niet zetten dat ik hen onterf.
Mijn kinderen zijn bijna 48 jaar, bijna 45 jaar, bijna 36 jaar, bijna 34 jaar. Allemaal van dezelfde vader natuurlijk.
Ik heb contact met de zoon van bijna 36 jaar die geen kinderen heeft.
3 maart 2019
Beste Marlou, in het wikken en wegen hierover heb ik dus juist wel voor die ‘onterving’ gekozen. Ik weet niet wat ik gedaan zou hebben als er geen andere kinderen in het spel zouden zijn.
27 februari 2019
Beste Ferry,
Wat een zelfbeklag. Wat een “kijk mij ’s zielig zijn en toch dapper doen”.
Ze is zeventien.
Geef haar godveteremijnschoenen eerst s de ruimte om volwassen te worden, op zichzelf te gaan wonen, aan te klooien met relaties, haar ouders te verwerken (iets zegt me dat het niet helemaal jouw schuld niet ook is), en dan tot een nieuwe verbinding te komen met je. Nu klink je sneu en narcistisch. Je wraakt haar, omdat je haar moeder wrokt. Wslgelijk. Als je werkelijk om je kind geeft regel je de zaken anders en geef je haar de ruimte om te groeien, te rouwen, te rijpen en, misschien, ooit jou weer te accepteren.
Grow a pair.
3 maart 2019
Beste Alex, dank voor je reactie, maar je interpreteert m’n beslissing totaal anders dan ik ‘m bedoel. Het is geen wraak tov die ene dochter, het is bescherming van de drie andere kinderen waarmee ik (bijna dagelijks) te maken heb. Als het werkelijk zo eenvoudig zou zijn om het ‘anders’ te regelen had ik dat ongetwijfeld gedaan. Ik hoor graag de suggestie die je daarbij in gedachten had. Alvast bedankt.
30 juni 2019
MEE EENS ALEX HET GEEFT OP MIJ DE INDRUK VAN EEN SOORT STRAF NO CONTACT GEEN ERFENIS… EN IDD ER ZIJN VAST VEEL MOGELIJKHEDEN QUA TESTAMENT ZOEK DIE EERST EENS UIT ZOU IK ZEGGEN IPV IEMAND VAN PAS 17 HELEMAAL TE TE ONTERVEN!! OP HET WETTELIJK BEPAALDE HALVE KINDSDEEL NA DAN…
4 maart 2019
De oplossing ligt grotendeels in het verleden, Ferry, waarin jij keuzes hebt gemaakt om een samenleving aan te gaan met een nieuw gezin, waarvan je nu beweert dat ze voorrang hebben op je eerstgeborene. Dat is jouw keuze geweest en nu top je die fijn af met deze beslissing. Zielig doen over dat ze je niet meer wil ontmoeten is dan redelijk ongepast – het lijkt me duidelijk dat je keuzes hebt gemaakt tégen je dochter, en door haar nu, zoals ik al voorstelde niet eens de ruimte te geven haar volwassenheid in te gaan, zich los te maken van de andere ouder, tijd te nemen om te verwerken wat er gebeurd is en dan vervolgens een weloverwogen eigen beslissing te nemen om weer met je in contact te komen, als ze daar voor kiest, is wederom JOUW finalisering van JOUW egocentrische stap uit het verleden. Ik vind je geen zielige aardige vader, ik vind je een egocentrische man met een slachtofferfetish.
22 maart 2019
Beste Alex, wederom dank voor je reactie, maar je vult iets teveel in, waardoor je conclusie een bepaalde, mogelijk zelfs vooringenomen kant op waait. Was ik maar zo egocentrisch als jij denkt dat ik kon zijn, dan was dit alles niet gebeurt. En sorry hoor: ‘De oplossing ligt grotendeels in het verleden’… Dat zijn geen oplossingen, hooguit benoem je dan een verklaring.
17 mei 2019
Het heeft mij meer dan 40 jaar gekost om inzicht te krijgen en los te komen van mij zeer dominante, hovaardige en narcistische moeder. Pogingen om mij te onttrekken aan haar invloed zijn in het verleden allemaal mislukt. Nu ze oud en ziek is, vallen de schellen pas helemaal van mijn ogen. Nu ik eindelijk voor mijzelf kan opkomen en mij niet meer laat manipuleren, verbreekt ze elk contact en dit nadat ik jarenlang voor haar heb gezorgd. Ik weet natuurlijk niet of je ex een narcist is, maar indien het wel zo is verklaart het veel. Indien uw dochter gemanipuleerd is, dan kan het zeer lang duren voor ze zelf het inzicht krijgt, 17 jaar lijkt mij wel heel erg jong. Er bestaan misschien wel andere mogelijkheden om uw kinderen te beschermen? Het feit dat zij mogen en kunnen opgroeien in een liefdevol gezin is van onschatbare waarde. Dat is alleszins iets wat uw 17 jarige dochter mist.
31 mei 2019
Beste Marjan, dank voor je reactie. Ik weet – denk ik – te weinig af van narcisme om te kunnen zeggen of mijn ex een narcist is, maar in manipuleren en/of hersenspoelen is ze erg goed. Goed dat je me erop wijst dat ‘inzichten krijgen’ iets voor een latere leeftijd is.
25 juli 2019
Je weet niet wat je hiermee aanricht aan schade bij je dochter. Denk er heel goed over na en informeer bij een erfrecht advocaat of een notaris wat er, buiten een onterving, misschien aan andere opties zijn. En wil je je dochter in je testament de reden voor onterving meedelen? Het is de ultieme afwijzing die je van je (overleden) ouder krijgt. Besef dat goed.
14 augustus 2019
Ik lees heel veel kritiek hier, best wel hard. Ik weet nog hoe ik was op 17-jarige leeftijd. Ik wist heus wel wat het was om onredelijk te zijn, iemand pijn te doen, tegen beter weten in verkeerde beslissingen te nemen. In hoeverre ben je als 17-jarige zo vrij als een vogeltje zonder consequenties onder ogen te hoeven zien van je gedrag? Een zeventienjarige mag sex hebben met risico op zwangerschap, een STD of een flinke emotionele knak. Ze mag stage lopen en werken met verantwoording voor andere mensen. Ze mag alleen op vakantie en kiezen of ze zich keurig en verantwoordelijk gedraagt of dat ze al haar geld erdoor jaagt met comazuipen en wie weet wat nog meer. Dat mag allemaal: het zijn haar eigen keuzes, peer pressure or not, en ze mag zelf op de blaren zitten want ze is al bijna volwassen. Maar ze mag een ouder wel zonder gevolgen schandalig behandelen, want dan is nog een kind en onder de invloed van de andere ouder. Er wordt met verschillende maten gemeten: in de ene situatie wordt ze geacht zelfstandige volwassen keuzes te maken, maar bij gescheiden ouders hoeft ze geen verantwoording af te leggen.
Ik heb mijn kinderen ook onterfd. Ze zijn nu allemaal ergens in de dertig en meten ook met twee verschillende maten: één maat voor de vader, en een andere voor mij, de moeder. Vader wordt op handen gedragen en kan zich als een schoft gedragen, maar ik ben vuil in hun ogen. Ze zijn volwassen genoeg om de consequenties van hun keuzes te mogen dragen. Daarmee houd ik niet minder van ze, ik wil gewoon dat ze het goed hebben, maar er zijn grenzen. Zo respectloos met mij omgaan dat zelfs onbekenden sprakeloos erbij staan, dat kan niet zonder consequenties. Zolang ik leef blijf ik hoffelijk en benaderbaar, maar als ik er niet meer ben wil ik niet dat ze financieel van mij profiteren. Dat zou niet rechtvaardig zijn.