Vroeg Signalering en Neutraal Ouderschap

Geplaatst door Mary op 11 december 2019 | 3 reacties

Kindermishandeling
is een fenomeen dat iedere professional die met kinderen werkt, hard treft. De meldcode
wordt aangescherpt, met de Divorce Challenge werd de ‘gewone burger’ opgeroepen
om mee te denken in oplossingen als het gaat om de zogenoemde
‘vechtscheidingen’ en de schadelijke gevolgen voor kinderen, en er is een
platform ‘Scheiden zonder Schade’ ontstaan.

Maar
waarom blijven we geconfronteerd worden met familiedrama’s met fatale gevolgen,
cijfers van 119.000 kinderen per jaar die slachtoffer zijn van
kindermishandeling en grote tekorten in de jeugdzorgsector met alle gevolgen
van dien?

Er heerst in
Nederland een hardnekkige tunnelvisie als het gaat om ‘vechtscheidingen’. Het
is immers in ons algemene denken diep ingeklonken dat ‘waar twee vechten, twee
schuld hebben’. Ouders lijken de strijdbijl niet neer te kunnen leggen en
verwaarlozen daarmee de belangen van de kinderen en dat is kindermishandeling.

Het algemene
beeld van twee strijdende ouders waar het kind de dupe van is, blijft zo in
stand. Het beleid dat daarop volgt is dat ouders de onderlinge communicatie
dienen te verbeteren omdat het kind ‘knel zitten tussen de ouders’.

In allerhande drang en dwangmaatregelen worden ouders in bemiddelings-trajecten geduwd en kinderen in hulpprogramma’s. Soms jarenlang, meestal zonder positief resultaat. Het is een geld- en tijdverslindend proces, wat voor alle partijen uitzichtloos is en contraproductief voor de veilige ontwikkeling van het kind. Wanneer er echter sprake is van een scheiding met, veelal, een verleden van huiselijk geweld, zouden alle alarmbellen moeten gaan rinkelen.

Een misbruikende, mishandelende ouder wordt in Nederland in een scheiding niet opgemerkt en wordt juist, in het proces van het in stand houden van communicatie tussen ouders, continu ruimte geboden om het misbruik en de mishandeling van het kind (en de andere ouder) voort te zetten, dan wel uit te bouwen. Deze ouder gebruikt daarvoor de betrokken instanties en het kind is de inzet.

Inhoudelijk betekent dit dat wanneer de gezonde ouder zorgen uitspreekt over het kind (dat immers wordt mishandeld en gedwongen omgang heeft met de dader) men dit schaart onder ‘ouders zijn in strijd en de ene ouder probeert de andere ouder zwart te maken’.

Wanneer het kind zelf aangeeft te worden mishandeld of niet meer naar de andere ouder te willen, schaart men dit onder ‘het kind wordt door de ene ouder opgezet tegen de andere ouder’. Gegronde signalen van ouderverstoting, misbruik en kindermishandeling worden hiermee op grote schaal genegeerd en ondertussen gaat het geweld gewoon door.

De gevolgen
hiervan zijn niet te overzien; kinderen groeien op tot volwassenen met verslavingsproblemen,
Post Traumatische Stress Stoornis, psychische problematiek, gevoeligheid voor
criminaliteit of gaan zelfs (gevoed door het trauma) hun eigen kinderen
mishandelen.

Maar wat is
dan de oplossing? Want niet alleen kind EN ouder zitten in de knel in het
huidige beleid, ook vele professionals. Op het moment dat ouders die kinderen
hebben, gaan scheiden en zich ergens in de keten melden (Veilig Thuis, de
rechtbank, politie, buurtteam, een mediator, de huisarts, enzovoort), zal er
allereerst genoeg kennis voorhanden moeten zijn om te kunnen Vroeg Signaleren.

Is dit een
scheiding van twee mensen die mogelijk boos zijn op elkaar of erg emotioneel
zijn, maar uiteindelijk wel in staat zijn om het belang van het kind op één te
zetten? Of is dit een scheiding waarbij er een partner structureel de strijd in
stand houdt, geen oplossingen lijkt te willen, de kinderen als inzet gebruikt
en niet in staat is tot zelfreflectie?

Bij de eerstgenoemde
scheiding, gelukkig de meest voorkomende, sluit het huidige beleid prima aan. Ouders
krijgen hulp om tot afspraken te komen en deze vast te (laten) leggen. Ze leren
omgaan met hun eigen emoties en die van hun kind. Ze zijn in staat om in de
toekomst hulp te vragen indien nodig en investeren in de relatie met het kind.
Kortom; dit zijn gezonde ouders, zijn toekomstgericht en pakken zo spoedig mogelijk
hun leven op een constructieve manier weer op.

Bij de tweede
genoemde scheiding ontstaat er vaak twijfel bij de professional. Men is geneigd
om hier de stempel ‘vechtscheiding’ op te drukken omdat er geen oplossingen
lijken te komen. De problemen stapelen zich alleen maar op, met alle gevolgen
van dien.

Wanneer men kennis heeft van antisociale persoonlijkheidskenmerken zal men capabel zijn om een bepaald gedragspatroon te herkennen. Hier hoeft geen diagnose voor gesteld te worden! In de volksmond noemt men dit ook wel ‘gezond verstand’.

Want welke ouder heeft er baat bij om de strijd in stand te houden? Een ouder die toegang wil blijven houden tot zijn slachtoffers. Deze ouder zal er alles aan doen om zijn/haar ex-partner kapot te maken omdat anders ‘de aap uit de mouw’ komt wanneer de slachtoffers zullen gaan praten over het geweld dat hen wordt aangedaan. Deze mishandelende ouder zal dit altijd proberen te voorkomen. Dit is al een kenmerkend gedragspatroon op zich.

Wanneer men
gebruik maakt van Neutraal Ouderschap wordt iedere twijfel weggenomen. De professional
verlangt van beide ouders dat zij zich neutraal opstellen, ten opzichte van
elkaar en van het kind. Het belang van het kind komt hierdoor automatisch
voorop te staan. Dan zal dus ook blijken of mogelijk een van de ouders hier
niet toe in staat is.

Dit is een
relatief simpele tool om vast te kunnen stellen om wat voor soort scheiding het
hier gaat. De professional wordt in staat gesteld om op inhoudelijk niveau
beide ouders te begeleiden en om tijdig het beleid aan te passen wanneer blijkt
dat dit passend is bij de situatie.

In
tegenstelling tot het huidige beleid, waarin men handelt op basis van aannames
en algemeenheden waar binnen de mishandelende ouder alle macht krijgt, komt de
regie weer bij de professional te liggen en bij de gezonde ouder en daarmee het
kind. Ouders blijven immers verantwoordelijk voor het kind, maar zijn bovenal
verantwoordelijk voor hun eigen gedrag.

Met het
beleid van Vroeg Signaleren en Neutraal Ouderschap kan en mag weer worden
vertrouwd op de deskundigheid van de professional, mits deze goed is opgeleid
met de juiste kennis. Pas dan zal in een scheiding waarbij er sprake is van een
antisociale persoonlijkheid van een van de ouders, het kind echt beschermd gaan
worden.

Zij zullen leren loyaal te zijn aan zichzelf in plaats van aan een ouder die het kind mishandelt en er wordt op inhoudelijk niveau met ouders en kind gewerkt aan een rustige en veilige toekomst voor alle betrokkenen. Of blijven we in Nederland kinderen dwingen loyaal te zijn aan iemand die hen mishandelt?

Miriam Goes

Neutraal Ouderschap

Binnenkort vereniging ‘Neutraal Ouderschap bij Scheiding’

Foto komt uit de collectie van André Brockbernd.

Deel dit…

Facebook

Twitter

email