Waarom spreken we in de medische wereld zo moeilijk over seksualiteit?

Geplaatst door Mary op 28 februari 2018 | 7 reacties

Het was een zonnige dag in Den Haag, locatie het oude Leyenburg ziekenhuis. Als uroloog in opleiding had ik een cystoscopie programma. Dat is een onderzoek waarbij je met een kijker in de blaas van een patiënt kijkt.

De vrouw had plasproblemen, moest vaak naar het toilet en had moeite met het ophouden. Tijdens het onderzoek in een gynaecologische stoel kijk je in de blaas of er oorzaken te vinden zijn die deze klachten kunnen verklaren.

Toen ik de kijker via de plasbuis in de blaas stopte, merkte ik dat de zij volledig afwezig werd. Het leek of ze volledig van de wereld af was. Ik was verbaasd en overdonderd door haar reactie en vroeg wat er aan de hand was.

Op dat moment vertelde ze dat ze in het verleden slachtoffer was van seksueel misbruik. Onervaren met de problematiek spreek je onwennig over het onderwerp. Wel dacht ik gelijk ‘waarom hebben we hier niet eerder naar gevraagd tijdens het eerste gesprek op de poli, dan hadden we dit moment mogelijk kunnen voorkomen.’

Enkele dagen daarna belde ik haar op met de vraag hoe het ging. In dat gesprek vertelde ze me dat het goed was dat ik belde, want ze stond op het punt om haar polsen door te snijden. Ze bleek ook een borderline persoonlijkheidsprobleem te hebben.

Verward door de impact van het niet vragen naar seksualiteitsproblemen, en in dit geval naar seksueel misbruik, ben ik in eerste instantie een seksuologie opleiding gaan volgen en me steeds meer gaan interesseren in de vraag “Waarom spreken we in de medische wereld zo moeilijk over seksualiteit?”

Die ene patiënt, ik ben helaas haar naam en gezicht vergeten, heeft mijn onderzoeksloopbaan volledig bepaald. Mijn doel is dat iedere patiënt, onafhankelijk bij welke dokter hij of zij ook komt, de gelegenheid moet krijgen om seksualiteit bespreekbaar te kunnen maken. Zeker als zijn of haar seksualiteit als gevolg van ziekte wordt veranderd.

Inmiddels zijn we jaren verder en is er veel onderzoek gedaan. De gedachte dat elke dokter over seksualiteit kan praten heb ik al lang losgelaten. Het is een zoektocht waarbij media zoals dit, een blog, een van de mogelijkheden is. In de informatie rondom ziekte en seksualiteit kunnen we grote stappen maken.

Om dit te verwezenlijken zijn we de stichting Sick and Sex gestart, die probeert seksualiteit in de gezondheidszorg beter bespreekbaar te maken. Met informatiefilmpjes proberen we, over specifieke seksuele problemen die bij bepaalde ziektebeelden kunnen horen, patiënten een beter inzicht te geven waarmee ze kunnen worden geconfronteerd.

Denk aan vragen als: Wat kan en mag je nog na een hartinfarct? Hoe ga je met het gevoel om als patiënt dat je van je kanker bent genezen maar je geen erectie meer kan hebben? Hoe ga je om met het feit dat je lichaam er anders uit ziet als gevolg van een operatie? Hoe communiceer je dit met je partner die vaak in de gezondheidszorg wordt vergeten? Welke behandelmogelijkheden zijn er, waar haal je de juiste informatie vandaan?

De zoektocht naar nieuwe mogelijkheden, en vooral creatief omgaan met de vraag hoe we patiënten kunnen bereiken, houdt mij dagelijks bezig. Vele gesprekken met patiënten en partners en patiëntenorganisaties geven veel inzicht.

Ik had recent een partner van een prostaatkanker patiënt, die als gevolg van het verwijderen van zijn prostaat erectieklachten had gekregen. In eerste instantie kwam hij alleen maar nam op mijn verzoek zijn partner mee voor seksuologische behandeling. Ik voelde in het begin een weerstand bij haar om het onderwerp bespreekbaar te maken.

In de daaropvolgende sessies verdween heel langzaam dat gevoel. Aan het einde van de behandeling vroeg ik aan beiden of ze me nog iets wilden vertellen over de afgelopen gesprekken. De vrouw vertelde dat ze het in het begin moeilijk vond om dit intieme onderwerp met een derde persoon te bespreken, ze zag het ook een beetje als het falen van de liefde tussen beiden.

Dit zou best een reden kunnen zijn waarom we toch regelmatig mannen alleen op het spreekuur zien. De volgende stap kan zijn dat we een filmpje maken om vrouwen te vertellen dat dit een normaal gevoel kan zijn, waardoor er een drempel is om mee te gaan met je partner, en dat meerdere vrouwen dat ook soms zo ervaren.

Als je als patiënt of partner je in een verhaal herkent, kan dat al zeer troostend zijn en erkenning geven dat je dit zo mag voelen. Dit laatste kan de basis zijn voor verwerking maar ook tot gesprekken tussen partners. Het zullen vele kleine stapjes zijn die hopelijk uiteindelijk mijn droom zal laten uitkomen: Voor iedereen tijdens of na ziekte beschikbare seksuologische en relationele zorg. Het is een mooie zoektocht.

Gastblog van Henk Elzevier, uroloog en seksuoloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum en voorzitter Stichting Sick and Sex.

Foto komt uit de collectie van Jet Rood.

Deel dit…

Facebook

Twitter

email