Suïcide gedachtes? Maak ze bespreekbaar

Geplaatst door Mary op 23 november 2015 | 4 reacties

Dag Karin, jij bent niet alleen psychecoach maar ook ambassadeur van Samen Sterk Zonder Stigma. Wat doet Samen Sterk Zonder Stigma?

Samen Sterk zonder Stigma is een organisatie die het taboe op psychische aandoeningen wil doorbreken met als doel de discriminatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid uit te bannen.

Als ambassadeur maak ik dit taboe bespreekbaar door open te zijn over mijn eigen kwetsbaarheid. Mijn eigen kwetsbaarheid had te maken met twee zwangerschappen. In die periodes heb ik een scala van klachten gehad zoals depressieve, psychotische, manische, angst- en stressklachten. Ook gedachten over suïcide kwamen daarbij naar boven. Niet alleen tijdens de zwangerschap, maar ook in de periode erna.

Suïcide blijft actueel. Als het om bekende mensen gaat, zoals Antonie Kamerling en Joost Zwagerman, dan volgt er een periode waarin heel veel over dit onderwerp geschreven wordt.

Er wordt vervolgens geld beschikbaar gemaakt voor onderzoek door professionals. Maar een professional kent die gedachten en gevoelens niet, en heeft dus niet te maken met vooroordelen. Wellicht zou het goed zijn als dit onderwerp meer vanuit ervaringskennis wordt belicht.

Recentelijk is er een proces begonnen waarbij een moeder de GGZ voor een tuchtcollege laat komen. Ze verloor in korte tijd twee van haar kinderen door suïcide. Haar manisch-depressieve dochter, die zelfmoordplannen had, werd vlak voor haar dood weggestuurd bij de crisisdienst van een GGZ-instelling. Volgens de moeder had de dood van haar twee kinderen voorkomen kunnen worden.

Jij hebt een geheime Facebookgroep opgericht voor mensen met suïcide gedachtes. Waarom is deze groep opgericht?

Op Facebook bestaat een geheime groep voor mensen die rondlopen met gedachten over suïcide, of zelfs één of meerdere pogingen hebben ondernomen. Deze groep is opgericht omdat mensen die deze gedachten uitten binnen andere groepen geen gehoor kregen en zelfs negatieve reacties bij anderen opriepen.

Blijkbaar is er op sociale media en in de maatschappij weinig begrip voor zulke gedachten. Die gedachten en gevoelens wegdrukken, terwijl ze er wel zijn, geeft nog meer belasting en verdriet voor de personen die het treft. Juist als deze geuit kunnen worden, kan dat verlichting geven.

Daarnaast voelt men zich meer met anderen verbonden als men weet dat ze niet alleen zijn in hun ellende. Overigens heeft de groep een geheime status, omdat veel leden niet willen dat hun contacten in Facebook op de hoogte zijn van hun lidmaatschap.

Hoeveel leden heeft deze besloten groep en wat is het doel?

Op dit moment zijn er 41 leden binnen deze groep. Ze delen met elkaar vaak hele moeilijke en zware gedachten. Ondanks heftige uitspraken en boodschappen die er binnen deze groep gedeeld worden is de inbreng van iedereen heel warm, oprecht en ondersteunend.

Het doel ervan is om je verhaal kwijt te kunnen en mensen te treffen die jou begrijpen. Het is geen ‘leuke’ informatie die binnen de groep gedeeld wordt, maar toch denk ik dat lid zijn van deze groep overwegend meer helpend en ondersteunend is dan dat het bijdraagt aan zware gedachten.

Betekent het dat je als beheerder en ervaringsdeskundige 24 uur per dag paraat staat om te reageren op berichten van de leden?

Nee, dat is niet mijn taak binnen deze groep. Het nummer van de hulplijn (113 Online) staat in de groep als vaste tekst bovenaan, dus als iemand dringend hulp nodig heeft, dan kan men daar altijd naartoe bellen. Samen met een andere beheerder hebben we de taak om de berichtgeving rondom suïcide bij te houden. Als er een artikel verschijnt of iemand schrijft er een blog over, dan kan dat geplaatst worden.

Alles wat kan bijdragen aan meer begrip en meer verbinding tussen de leden is welkom. Hoewel ik wel steeds meer geschoold raak in de psychologische aspecten van een mens, is het binnen deze groep niet de bedoeling dat ik me als hulpverlener ga gedragen. Als dat zo is, dan hoop ik dat iemand mij daarop aanspreekt en het stokje van me overneemt.

Zijn mensen die suïcide gedachtes hebben te helpen?

Men begint vaak vanuit de kant van de ‘achterblijvers’ – de mensen die iemand verloren hebben door suïcide – met uitspraken dat suïcide plegen egoïstisch zou zijn. Ik wil liever beginnen bij de mensen die deze gedachten hebben, en dat bespreekbaar maken. De groep is niet bestemd om gedachten en gevoelens ‘op te willen lossen’, dus er worden geen mensen toegelaten die anderen willen gaan ‘redden’.

Persoonlijk denk ik dat luisteren, begrip tonen en verbinding hebben met anderen al veel kan helpen om deze gedachten wat beter te kunnen hanteren. Wegstoppen is een ontkenning van gedachten die er wel degelijk zijn. Ze komen dan wellicht toch weer bovendrijven op momenten dat het niet goed gaat. We leven in een moderne maatschappij waarin alles bespreekbaar zou moeten zijn.

Toch heb ik gemerkt dat als het er daadwerkelijk op aan komt, mensen liever een krachtig verhaal horen met een goede afloop dan mensen die over suïcide praten. Vaak denkt men dat het om negatieve mensen gaat, maar dat is niet het geval. Ze zien, net als ik destijds, geen uitweg meer voor hun problemen. En het is taboe.

Wat kan de reguliere hulpverlening voor hen betekenen?

Binnen de hulpverlening zijn er behoorlijk wat vooroordelen. Zo denkt men vaak dat als de persoon erover wil praten, deze ook daadwerkelijk de stap gaat nemen om suïcide te plegen.

Juist het niet erover kunnen praten, brengt mensen in de problemen. Verdringing of ontkenning, basisbegrippen vanuit de cognitieve therapie, helpen niet mee om die gedachten te verminderen. En de bekende uitspraak dat men ‘om aandacht vraagt’ zegt iets over de onprofessionele houding van een hulpverlener of een domme uitspraak van iemand die onwetend is.

De hulpverlening kan heel veel betekenen, maar dan zal men meer vanuit de mens erachter moeten gaan werken in plaats van adviezen te geven, een opstapeling van medicatie uit te schrijven en eindeloos therapieën aan te bieden.

Geef die persoon meer regie over de eigen psyche en alle gedachten en gevoelens die daarbij horen. Geef de informatie die kan bijdragen om een persoon zich beter te laten voelen, maar laat dit wel door de persoon zelf bepalen en niet omdat jij denkt dat het gaat werken.

Goedbedoelde adviezen en stigmatiserende uitspraken brengen alleen maar meer verwarring.

Contact met anderen die ook deze gedachten hebben, wordt vaak afgeraden binnen de hulpverlening. Men schaart dit onder ‘negatieve prikkels’, maar ik zou het eerder willen omschrijven als ‘realistische prikkels’.

Verschuil je als hulpverlener niet achter je eigen angst voor het idee dat iemand suïcide zal plegen. Ondersteuning van anderen die begrijpen hoe je je voelt, is onbetaalbaar.

Hoe ervaar jij het om actief te zijn in die groep?

Vreemd genoeg is er iemand in mijn leven geweest die tegen mij verteld heeft dat ik me met mensen moet bezighouden die de zwaarste psychische problematiek tegenkomen. Inmiddels is dat alweer jaren geleden, toentertijd werkte ik nog in het bedrijfsleven. Maar die uitspraak begint toch aardig vorm te krijgen.

Af en toe borrelt die uitspraak weer naar boven en weet ik waar ik het voor doe. Omdat ik zelf weet hoe onbegrepen je je kunt voelen en hoe zwaar deze gedachten kunnen zijn, vind ik het hoog nodig om hier meer over te praten. In alle openheid. Om ook hier het taboe op te kunnen doorbreken.

Dank Karin den Oudsten, @KarindenOudsten voor dit gesprek. Meer weten? Kijk dan op psychecoach.nl.

Foto komt uit de collectie van Kitty van Gemert, @kitty_gemert.

Deel dit…

Facebook

Twitter

email