Ik ben er nog steeds van overtuigd dat ik een slecht mens ben
Ik heb onlangs de meester van mijn lagere school opgebeld. Na 49 jaar spraken wij elkaar weer voor het eerst. Mijn herinneringen aan hem bleken te kloppen. En hoewel toen nog een kind, bleken mijn aannames over hem ook niet ver van de werkelijkheid te liggen.
Ik heb een theatervoorstelling gemaakt over mijn leven, of eigenlijk hoe ik heb leren leven met de gevolgen van kindertrauma’s.
Hoe ik kan houden van mensen zonder van mezelf te houden. Hoe ik mijn best doe mijn leven zo leuk mogelijk te maken, ook al heb ik zoveel psychische pijn. Hoe ik altijd op tijd, voor het echt slecht ging, psychische hulp gevraagd had en kreeg.
Hoe ik meestal door de intakeprocedure heen was en een vertrouwelijke werkrelatie met de behandelaar had opgebouwd, voordat ik echt in een crisis onderdook. Hoe ik steeds maakte dat ik gered kon worden, terwijl ik feitelijk niet gered wilde worden. Want ik was en ben er nog steeds van overtuigd dat ik een slecht mens ben.
Dat ik iedereen tot last ben met mijn bestaan.
Dat is heel diep vanbinnen een vastgetimmerde overtuiging. Naar mezelf kijken doet mij pijn en dat ontwijk ik dus. Mijn verstand zegt me andere dingen, dus heb ik mezelf aangeleerd om via de ogen van anderen naar mij te kijken. Dan zie ik een energieke, expressieve vrouw. Vrolijk ook wel. Met dat beeld kan ik verder leven. Gemakkelijk is dat geenszins.
Het is vrij gemakkelijk mensen uit mijn jeugd hiervan de schuld te geven.
Feit is dat mijn opvoeders flinke steken hebben laten vallen. Dat degenen van wie ik graag basisveiligheid en onvoorwaardelijke liefde had mogen meekrijgen daartoe niet in staat waren, staat als een paal boven water. Ik ben daar best boos over, maar heb er ook begrip voor. Ook zij hadden hun trauma’s en aanleg meegekregen in hun jonge leven, voordat ik van hen het leven kreeg en een zeker leed daarmee doorgegeven werd.
En daarom begin ik mijn verhaal ook altijd met “Bij mijn geboorte waren alle veronderstelde voorwaarden voor een later psychisch lijden aanwezig: ik kreeg mijn karakter en persoonlijkheidsstructuur bij mijn geboorte mee. Bij mijn voorvaderen was er sprake van ernstige trauma’s, veel familieleden hadden ook psychisch lijden. Mijn vader overleed al voor mijn geboorte, liet mijn moeder dus alleen achter nog voor ze moeder was en zij had niet de capaciteiten om veiligheid en benodigde zorg te bieden. Vervolgens raakte zij tot overmaat van ramp ook nog in een destructief huwelijk met mijn stiefvader verzeild.”
Maar ik mag niet klagen, ik heb ook heel veel geluk gehad.
Ik ben gezegend met eigenschappen die niet mijn verdienste zijn: mensen vinden me betrouwbaar, ik ben spraak- en taalvaardig en ik kan me goed uitdrukken. Ik kan goed contact maken en ik ben niet lelijk. En ik ben wit en kom nog gemotiveerd over. Kortom: ik heb veel profijt van positieve vooroordelen. En niet het minste: ik heb altijd mensen om me heen gehad die het voor me opnamen.
De eerste die ik me in die context kan herinneren was mijn meester Scholten.
Er was in die jaren nog geen meldpunt kindermishandeling. Hij kon niet veel meer doen dan hij deed: mij laten zien dat hij me zag en mijn pijn erkende. Ik wist zelf niet eens dat ik het moeilijk had thuis. Maar hij legde zijn arm om mijn schouders en ik voelde me op dat moment – ik was toen een jaar of elf – enorm veilig en begrepen. En daarom heeft hij nu dus die rol in mijn voorstelling. Elke keer als meester Scholten het podium opkomt, raakt mijn spel mijzelf.
Door zijn zorg voor mij heb ik – niet eens veel later – voor het eerst en daarna nog ontelbare keren in de loop van mijn leven, om psychische hulp durven en kunnen vragen. Ik kon me nog herinneren hoe zijn dochter heette en toen ik haar naam pasgeleden opzocht op Facebook, vond ik haar meteen. In een chat vroeg ik haar of meester Scholten inderdaad haar vader was en zo ja, of zij hem kon laten weten hoe belangrijk hij in mijn hele leven tot nu toe is geweest en daarom zelfs een rol in mijn voorstelling heeft.
Dezelfde dag nog antwoordde ze me dat ze mijn contactgegevens graag aan haar vader wilde doorgeven. Via sms maakten de meester en ik een belafspraak voor een avond. Ik was de hele dag kinderlijk zenuwachtig. En het gesprek was geanimeerd, wervelend en emotioneel.
“Ik heb je gegoogeld”, zei hij, “en ik ben trots op je.”
“Ik gun jou te weten dat zo’n klein gebaar zo veel effect op mijn leven heeft gehad”, zei ik hem.
“Dan ben ik ook wel een beetje trots op mezelf”, zei hij.
Ik voelde door de telefoon dat hij een beetje glunderde.
Gastblog van Mirjam Giphart. Lees hier meer over haar theatervoorstelling, Herstellen doe je niet alleen.
Foto komt uit de collectie van Monique Paulina Jouvenaar-van Eerden.
Mijn bio op twitter is aardig volledig:
Kritisch, Nieuwsgierig, Moeder, Behulpzaam, Humor, Gehuwd, Regelaar, Spontaan, Flapuit, Creatieve geest, Ideeënbrein, Blogger, #twittertaalgids en oh ja ook nog: a-technisch ben ik.
13 Reacties
Plaats een reactie
Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.
16 mei 2018
Ik ben onder de indruk
16 mei 2018
Dank je wel Mique. Als je wilt: ik ben best benieuwd waarvan je onder de indruk bent en wat maakt dat het die indruk op je maakt. Giphartelijke groet, Mirjam
17 mei 2018
Ik ben ook onder de indruk, van jouw veerkracht, Mirjam, van hoe jij zelf al door had dat je hulp nodig had en die dus ook zocht, vond en aannam. Niet iedereen ziet bij zichzelf dat ie hulp nodig heeft of moet aannemen. Heel goed van jou!
Maar ik ben ook onder de indruk van jouw meester Scholten. Elk kind dat mishandeld wordt, zou zo’n meester Scholten moeten hebben. Iemand die ziet dat je het moeilijk hebt en je helpt met zo iets simpels als een arm om je schouder leggen en je daardoor heel even het gevoel kan geven dat je er mag zijn, dat je wel een goed mens bent. Dat is zo belangrijk voor je eigenwaarde.
Ik hoop wel voor je, dat je nu, al is het maar een heel klein beetje, overtuigd bent dat je geen slecht mens bent en je er echt mag zijn. Want ik vermoed dat je met jouw theatervoorstelling een hoop andere mensen helpt en dat alleen al is iets wat echt slechte mensen niet zouden willen en kunnen doen!
17 mei 2018
Ja lieve Nike ik ben het helemaal met je eens: ieder kind zou zo’n meester moeten hebben. Ik heb (ik ben inmiddels professioneel ggz-ervaringsdeskundige) workshops gegeven over kindermishandeling aan onder meer medewerkers van de huisartsenpost. En dan zei ik: je kunt ze misschien niet redden die kinderen maar laat merken dat je ze ziet! Leg n arm om hun schouders. Wie weet maak je zo ook wel t verschil zoals mijn meester dat deed met mij! Dankjewel voor je fijne.reactie!!
24 mei 2018
Amen!❤
17 mei 2018
Wat een mooi slot aan dit verhaal.
Zò fijn dat je iemand trof waar je op vertrouwde en dat niet beschaamd werd, en dan nu zelfs contact met zijn dochter!
Geweldig!
Liefs Wilhelmina
17 mei 2018
Lieve Wilhelmina mooi he dat dat na zoveel jaren nog gebeurd is, he?! Ik heb t heel vaak gedacht maar nooit gedurfd. Maar nu hij die rol in mijn voorstelling heeft, gunde ik het hem zo dat hij dat wist. En ge..luk..kig is hij ondanks zijn hoge leeftijd nog onder ons!! Dankjewel voor je lieve woorden! Mirjam
7 juni 2018
Prachtig verhaal. Je hebt zelf ook kinderen, KOPP kinderen. Door wie werden die gezien?
7 juni 2018
Lieve Willemijn, wat zorgzaam om daaraan te denken. Godzijdank kon ik de moeder zijn die ik zelf gemist had en vormde ik samen met de vader van mijn kinderen een team in ouderschap (en het hele huishouden). Daarbij had elk kind gedurende zn jeugd vanzelf al n tweede gezin. Dat was door hun eigen keuze. Gezinnen van de vrienden die ze hadden. (Zoals wij ook vaak de tweede basis voor hun vrienden vormden.) Toen ik voor t eerst opgenomen werd bleken die extra waardevol en trouw te zijn. We bleken met ons allen een sterk netwerk te vormen. Vooral de twee jongsten vormen nog steeds (2 decennia later) een hechte vriendengroep met al die jeugdvrienden.
9 juni 2018
Een ps Willemijn. Je vraag heeft me aan t denken gezet. Het eerste antwoord is wat ik zelf hoop dat geholpen heeft. Maar mijn volwassen kinderen zijn elk erg verschillend. Het zou natuurlijk best kunnen dat ze toch geleden hebben onder mijn lijden. Ze hebben allemaal als kind extra zorg gehad, maar het zou best kunnen dat zij net als ik pas op latere leeftijd nog inzichten krijgen die hen vertellen dat dat niet voldoende was.
22 augustus 2019
Ik ben 54 jaar en huil als een kind. Van verwarring; van medelijden en van blijdschap. Blijdschap dat je “eruit” bent gekomen met jezelf. Medelijden over wat iemand soms moet doorstaan. Verwarring omdat ik altijd en nog steeds twijfel aan mezelf. Ben ik een goede papa voor mijn kinderen. Ben ik den goed mens? Ik hoop dat meester Scholten nog steeds glundert. Als je in heel je leven èèn iemand; gewoon maar èèn iemand zo kunt en mag steunen mag je trots zijn. Iets zegt me dat het meester Scholten vaker gelukt is. Wat is het toch mooi als je zo echt mens kunt zijn!
22 augustus 2019
Lieve Wouter, heb jij ook iemand als mijn meester? Ik gun t je zo. Feit is dat ik pas na mijn 50e besefte hoe belangrijk zijn rol was geweest. Dat kwam doordat ik in de zwaarste periode van mijn leven, op t diepst van mijn langdurige depressie, een opstelschriftje heb weggegooid. In dat schriftje had ik een opstel geschreven dat over de meester ging. Eigenlijk wilde ik hem vertellen begrijp ik nu. Om hulp vragen misschien wel. Toen ik een jaar of 8 later genas van mn depressie miste ik dat schriftje zo verschrikkelijk. Toen ik eens een voorstelling maakte kwamen deze onderdelen van mijn levensverhaal ineens samen en begreep ik zijn waarde voor mij.
Heb jij ook zo iemand. Door wiens ogen jij naar jezelf mag kijken en waardoor je jezelf mag zien in al je waarde? Ik kan mezelf zo niet zien, maar wie ben ik om aan de mening van een ander (zelfs een mening over mij) te twijfelen. En als ik mezelf dat voorhoud dan mag ik er wel een beetje ( heel voorzichtig hè hahahah) zijn. Dan heb ik wel bestaansrecht. Weten jouw kinderen dat je twijfelt? Ik kreeg laatst van mij dochter een fantastisch compliment over haar opvoeding. Daarop kan ik weer jaren verder. Zou t een idee zijn om in gesprek met hen te gaan. Want jouw hierboven uitgesproken kwetsbaarheid, daarin zit zoveel lieve kracht dat ik je nu al zomaar ongelooflijk lief vind. En wat mij ook helpt is dit mantra: ik ben er, dus ik mag er zijn. Warme giphartelijke groet, Mirjam
25 augustus 2019
Hoi Miriam,
Dank voor je warme reactie! Ik heb niet iemand zoals jouw meester maar ik heb wél mijn twee (autistische) kinderen die mij een drive geven. Ik móet er voor ze zijn. Ik wil er voor ze zijn. Ik ben er alleen niet altijd. Niet alleen ivm werk maar ook omdat papa wel eens een dag/weekend/week voor zichzelf nodig heeft. Die momenten zijn zo fijn maar als er dan een appje komt van de oudste (ruim volwassen jongen) met papa ik hou van je! Dan raakt me dat; ben ik trots; blij en voel me schuldig. Het leven blijft een worsteling Mirjam, altijd! En er zijn gelukkig van dit soort kleine momentjes die je doen beseffen dat het leven de worsteling ook waard is. Met alle ups en (helaas) ook met de downs. Ik denk dat ik altijd blijf twijfelen aan mezelf maar ik begin dat als een kwaliteit te zien! . Groet; Wouter