Geld verdienen met oude pillen

Geplaatst door Mary op 5 april 2017 | 5 reacties

Martin Skhreli. Die naam zegt u waarschijnlijk niets, maar het was een tijdlang de meest gehate man van Amerika.

Het is geen massamoordenaar of kinderverkrachter zoals u misschien zou verwachten. Het is een zakenman.

Wat hij had gedaan om zo gehaat te worden? Een monopolietruc uitgehaald.

Skhreli kocht in 2015 de rechten van een oud medicijn, Daraprim. Dit is een middel tegen toxoplasmose, een infectie met een parasiet die vooral gevaarlijk is voor mensen met een verzwakte afweer, zoals hiv-patiënten.

Op zich niets mis mee. Wat er daarna gebeurde had niemand verwacht: Skhreli verhoogde de prijs van het middel in één klap van $13,50 naar $750 per tablet.

Zelfs in de VS, land van de vrije markt, was dit een stap te ver en het hele land viel over hem heen. “I wouldn’t mind if he fell into the sea”, schreef iemand op Twitter.

Waarom kon hij dit doen? Simpel, hij was de enige die het middel kon leveren.

De levenscyclus van de meeste medicijnen is tegenwoordig gelijk. Ontwikkeling kost ongeveer 10 jaar. Het patent voor de fabrikant duurt ongeveer 18 jaar, dus dan zijn er nog 8 jaar over om de kosten terug te verdienen.

Zodra het patent verloopt zijn er meestal meerdere andere fabrikanten die het middel als merkloos preparaat op de markt brengen tegen een fractie van de kosten. En zo blijft het middel dan ruim beschikbaar tegen een lage prijs.

Het kan echter ook anders.

Vroeger waren merkloze middelen minder gangbaar. Het merkmiddel bleef ook na afloop van het patent, de populariteit daalde in de loop van de tijd en later was niemand meer geïnteresseerd in het ontwikkelen van een merkloos middel. De omzet was te klein geworden. Daraprim is zo’n middel.

Ook in Nederland kennen we zulke middelen.

Ze zijn er nog, er is maar een beperkt aantal gebruikers en de omzet is laag. Maar de gebruikers die nog over zijn kunnen vaak niet zonder dit middel. En op deze combinatie van factoren spelen zich nu ook bij ons Skhreli-achtige zaken af.

Grote fabrikanten hebben bijna allemaal wel een paar van deze zieltogende middelen in hun pakket. Sinds kort zijn er ook in Nederland firma’s actief die dergelijke middelen opkopen.

De oorspronkelijke fabrikant trekt het middel terug van de markt en de nieuwe eigenaar brengt het weer in de handel.

Doosje blijft hetzelfde, merknaam blijft hetzelfde, tablet is hetzelfde, alleen de naam van de fabrikant op de verpakking verandert subtiel van bijvoorbeeld Novartis in Essential Pharmaceuticals.

Oh ja, en de prijs stijgt fors, soms 5 tot 10 keer zo duur.

Toen dat in 2016 een paar keer kort achter elkaar gebeurde viel het apothekers op dat er plotseling forse eigen bijdragen ontstonden voor oude middelen. Nederland kent wel een Wet Geneesmiddel Prijzen, dus de mogelijkheden zijn niet eindeloos.

Toen Essential de prijs van Camcolit verhoogde van bijna 5 euro naar 69 euro per potje, greep de minister in. De WGP stond een maximale prijs van €16,79 toe, dus dat werd ook de nieuwe prijs.

Voor de patiënt is dit echter nog steeds een probleem want naast de WGP hebben we ook het Geneesmiddel Vergoedingen Systeem (GVS) dat bepaalt hoe hoog de vergoeding mag zijn.

De vergoeding stijgt niet als de fabrikant de prijs verhoogt. Het gevolg is dus dat patiënt een flink bedrag moet bijbetalen. Zo veel zelfs dat het voor veel patiënten meer is dan ze kunnen betalen.

Inmiddels heeft Essential zich op deze manier al meerdere middelen toegeëigend. Slow K, Camcolit, Calcitonine injecties en Norgalax zijn de meest bekende. Er zijn meer firma’s die de truc hebben afgekeken.

Zo moet er voor een penicillinekuur Broxil inmiddels ruim €10 worden bijbetaald omdat het is overgenomen door de firma ACE.

Waarom komt er dan niet iemand anders met een alternatief? Simpel gezegd is de omzet van het middel te klein om bijvoorbeeld een merkloos alternatief te ontwikkelen.

Camcolit bijvoorbeeld is een tablet met vertraagde afgifte, lastig om identiek na te maken. Er zijn maar ongeveer 14.000 gebruikers in Nederland, te weinig om die kosten terug te verdienen als het voor een laag bedrag op de markt wordt gebracht.

Aan de andere kant: met de hoge prijs die Essential er voor vraagt is het wel een miljoenenomzet, grotendeels betaald door eigen bijdragen van de gebruikers.

Dat is ook meteen een extra handicap om iets aan deze handelswijze te doen. Machtige partijen zoals de verzekeraars en de overheid worden nauwelijks geraakt door de prijsverhogingen.

Het is de patiënt zelf die via het eigen risico de rekening betaalt. Daarom is er ook weinig gevoel van urgentie om hier iets aan te doen.

Om die reden heb ik de zaak dan ook via de pers onder de aandacht gebracht. Samen met de beroepsorganisatie van apothekers KNMP heb ik via het NOS-journaal deze handelswijze voor het publiek zichtbaar gemaakt.

Dat heeft inmiddels geleid tot Kamervragen aan de minister van VWS. Met de regels en wetten die er nu zijn valt er niet veel te ondernemen tegen deze cowboys. Daarnaast zijn wij er ons ook van bewust dat het in de handel houden van deze middelen ook voor de patiënt van belang is.

Als de oorspronkelijke fabrikant van mening is dat het economisch niet meer verantwoord is het middel op de markt te houden moet het mogelijk worden via een speciale afspraak de prijs te verhogen tot een acceptabel niveau.

De vergoedingsprijs moet dan ook stijgen zodat de patiënt niet de dupe wordt en zijn noodzakelijke middel kan blijven gebruiken. De bal ligt nu bij de politiek.

Gastblog van apotheker Jaap Uithof, @Apohasselt.

Foto komt uit de collectie van Ingrid@Holly1707.

Deel dit…

Facebook

Twitter

email